Tại Hà Nội, từ ngày 11/04 – 02/05/2025, triển lãm “Hành trình Huỳnh Phương Đông” do Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam phối hợp với Hội Mỹ thuật Việt Nam và gia đình họa sĩ tổ chức. Đây là triển lãm có quy mô lớn nhất từ trước tới nay của họa sĩ tài năng Huỳnh Phương Đông với 151 tác phẩm được lựa chọn từ hơn 700 tác phẩm tiêu biểu xuyên suốt trong sự nghiệp 70 năm cầm cọ của người họa sĩ, triển lãm gồm loạt ký hoạ chân dung đồng đội, những bức ký họa chiến khu – chiến trường trong giai đoạn kháng chiến ác liệt, cùng hình ảnh đất nước và con người khi bước vào thời kỳ đổi mới.
BỨC VẼ CHÂN DUNG HỌA SĨ HUỲNH PHƯƠNG ĐÔNG
Họa sĩ Huỳnh Phương Đông tên thật là Huỳnh Công Nhãn, sinh năm 1925 tại Gia Định (nay là Tp. Hồ Chí Minh), từng học tại Trường Mỹ thuật Thực hành Gia Định (từ năm 1941 đến năm 1945) và Trường Cao đẳng Mỹ thuật Việt Nam (từ năm 1957 đến năm 1963). Ông vừa là họa sĩ, vừa là chiến sĩ, tham gia cả hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. Năm 1963, ông lấy bí danh Huỳnh Phương Đông (tên của người con trai) để hoạt động cách mạng, khi vượt Trường Sơn vào chiến trường miền Đông Nam Bộ. Sau ngày đất nước thống nhất, ông vẫn dùng bí danh này làm bút danh chính thức để hoạt động mỹ thuật.
PHÁC THẢO “TỔ GANG THÉP ẤP BẮC”, MÀU SÁP, 90 × 145 CM
Người họa sĩ – chiến sĩ Huỳnh Phương Đông đã rong ruổi khắp các mặt trận, từ rừng Sác âm u cho đến đỉnh Trường Sơn hùng vĩ để ghi lại những hình ảnh lịch sử chiến tranh. Bằng những chất liệu giản dị như chì than, bút ký, cùng những mảnh giấy thô ráp được tận dụng, ông đã khắc họa chân thực hình ảnh của chiến trường sinh tử. Để rồi những ký họa ám mùi khói súng, lấm bụi hành quân ấy đã vượt giới tuyến ra bắc, trở thành tư liệu quý để họa sĩ xây dựng những bức tranh sơn dầu lớn, nổi bật là ba tác phẩm: Trận La Ngà, Trận Ấp Bắc, Trận Bình Giã đã được trao Giải thưởng Nhà nước về Văn học – Nghệ thuật năm 2007.
Tác phẩm “Chiến thắng Ấp Bắc” là tác phẩm có kích thước lớn nhất của họa sĩ Huỳnh Phương Đông lần đầu tiên được trưng bày tại Hà Nội. Bức tranh được sáng tác năm 1963, có kích thước chiều dài tới 760 cm. Khi chia sẻ về tác phẩm này, họa sĩ Huỳnh Phương Đông viết: “Chỉ trong một phút, bom Mỹ đã biến khu rừng thành hoang mạc. Chất độc da cam và bom napalm có sức phá hủy ghê gớm. Tôi vẽ ngay và sau mỗi trận đánh bởi vì tôi nghĩ mình có thể hi sinh mà không còn cơ hội vẽ.”
TÁC PHẨM “CHIẾN THẮNG ẤP BẮC”, 1963, SƠN DẦU, 100 × 760 CM
Hơn 70 năm miệt mài sáng tác, họa sĩ Huỳnh Phương Đông đã để lại một di sản nghệ thuật đồ sộ với hàng ngàn tác phẩm, trong đó nổi bật nhất là đề tài chiến tranh cách mạng và xây dựng tổ quốc. Những mảng màu trong tranh ông linh hoạt, nhiều rung cảm khi ông được chứng kiến vẻ đẹp của quê hương cũng như vẻ đẹp nhân cách của các chiến sĩ kiên trung dành cả thanh xuân và tuổi trẻ, không tiếc máu xương cho độc lập của dân tộc.
Ngoài ra, Huỳnh Phương Đông còn sáng tác rất nhiều chân dung bạn bè, đồng chí. Họ là những chàng trai, cô gái tuy còn rất trẻ, nhưng vô cùng dũng cảm trên chiến trường. Ông tự nhận rằng, mình có trách nhiệm gìn giữ kỷ niệm về họ.
MỘT GÓC KHU TRƯNG BÀY CÁC TÁC PHẨM KÝ HỌA CHÂN DUNG TẠI TRIỂN LÃM
Sau năm 1975, trong thời kỳ đất nước bước vào công cuộc đổi mới, ông vẫn tiếp tục hành trình sáng tác để ghi lại hình ảnh xây dựng quê hương đang từng ngày phát triển.
Đến với triển lãm “Hành trình Huỳnh Phương Đông”, người yêu nghệ thuật thấy như được xem những thước phim lịch sử quay chậm, đưa họ trở về thời khắc vào sinh ra tử, năm tháng hào hùng, sống lại những ký ức không thể nào quên của lịch sử dân tộc. Những thước phim này được thể hiện từ những khối hình vững chãi, những nét vẽ mềm mại mà vẫn cứng cỏi nhiều cảm xúc. Qua triển lãm, thế hệ trẻ cảm nhận được giá trị của hòa bình, trân trọng những hy sinh thầm lặng của thế hệ đi trước, từ đó tiếp nối truyền thống tốt đẹp của dân tộc.
“ĐỒNG BÀO MIỀN NAM ĐẤU TRANH”, BỘT MÀU TRÊN GIẤY, 84 × 180,5 CM
“CHIẾN KHU RỪNG SÁC KHU 8”, THAN CHÌ TRÊN GIẤY, 107 × 162 CM
BÀI VIẾT CỦA VIET ART VIEW
BẢN QUYỀN THUỘC VỀ VIET ART VIEW
