Vào năm 2016, Eli và Edythe Broad đã trò chuyện với Michael Watts về nghệ thuật, những mục tiêu vĩ đại, việc thay đổi các quy tắc, thành lập một bảo tàng để lưu trữ bộ sưu tập đáng kinh ngạc của họ và giúp tái tạo trung tâm thành phố Los Angeles.
Vào tháng 11 năm 2015, tỷ phú chủ sở hữu của hai viện bảo tàng ở Thượng Hải đã trả 170 triệu USD tại Christie’s New York cho bức Reclining Nude [Nude nằm tựa] của Modigliani. Đương nhiên, Liu Yiqian đã trở thành tiêu đề trên toàn thế giới, ông đã mua tác phẩm của Modigliani trên thẻ American Express Centurion và do đó đủ điều kiện để nhận được ước tính khoảng hai tỷ điểm Khách hàng thường xuyên. Như các tờ báo đã đưa tin, Liu vẫn lái taxi cách đó không lâu.
Khi Eli Broad nghe câu chuyện này, doanh nhân người Mỹ đã mỉm cười một mình. Trường hợp đó khiến ông nhớ lại mình cũng đã gây chấn động thế giới nghệ thuật 20 năm trước đó như thế nào; những công việc bình thường thời trẻ của mình, từ bán giày nữ đến vận hành máy khoan, trước khi tích lũy được tài sản từ bảo hiểm và xây dựng.
Với khối tài sản trị giá 7,4 tỷ USD [vào năm 2016], Broad đã trải qua một chặng đường dài từ nơi sinh ra ở Bronx để trở thành một siêu sao trong giới sưu tập nghệ thuật hiện đại, hoạt động bảo trợ và công việc từ thiện đã khiến ông được biết đến như ‘Lorenzo de’ Medici của Los Angeles’. Ông là một con người với những mục tiêu cao cả, một nhà tài phiệt phi phàm, nhà tài trợ cho các viện bảo tàng, trường học và các cơ sở khoa học và y tế trên khắp nước Mỹ. Theo ông, phần lớn bí quyết thành công của ông nằm ở việc đối đầu với sự thông thái bảo thủ.
Chính Broad đã giúp hợp pháp hóa việc mua bán nghệ thuật trên thẻ tín dụng ở Mỹ, như Liu Yiqian đã làm. Điều này là không phổ biến vào năm 1994, khi Broad giơ thẻ của mình lên và mua một bức tranh của Roy Lichtenstein năm 1965 với giá tương đối khiêm tốn là 2,5 triệu USD.
Hồi đó, việc trả một số tiền lớn cho tác phẩm nghệ thuật bằng Amex [thẻ American Express] được coi là một cuộc cách mạng, cả với thế giới nghệ thuật và American Express; ngay cả với Visa hoặc MasterCard, chủ thẻ tín dụng sẽ phải rất giàu có và được công ty biết rõ với tư cách cá nhân. Việc mua hàng của ông đã dẫn đến ‘cuộc tán gẫu nhiều loại cocktail ở New York’, như Broad giờ đây nhớ lại theo kiểu miền Trung Tây khô khan của ông. Đây là một cách nói ngắn gọn; nó gây ra sự kinh ngạc hoàn toàn — và cũng thay đổi các quy tắc.
“Tôi thắng lớn và tôi thua lớn,” Broad từng nói. “Không có điểm trung gian.” Ông đã hài hước so sánh mình với một con chó săn ngoan cường sục sạo để giành những phần thưởng lớn. Nổi tiếng là có ý thức về chi phí, ông đã mua những bức ảnh khái niệm ban đầu của Cindy Sherman với giá 150 USD/1 (bản in Untitled #96 [Vô đề #96] của bà đã được bán với giá 3,89 triệu USD tại Christie’s vào năm 2011), và rất thích thú với danh tiếng ‘cố chấp một cách vô lý’ (cụm từ của riêng ông) khi thương lượng.
Broad vẫn giữ tác phẩm của Lichtenstein. I… I’m Sorry! [Tôi… Tôi xin lỗi!], hình ảnh truyện tranh đặc trưng của họa sĩ về một cô gái tóc vàng với một giọt nước mắt to, giờ đây là một chiếc cúp được trưng bày trong đài tưởng niệm lâu dài của Broad cho sự nghiệp sưu tập của ông.
The Broad là một bảo tàng ba tầng mà ông đã xây dựng, với chi phí 140 triệu USD, để lưu giữ các tác phẩm nghệ thuật đương đại và hậu chiến mà ông và vợ – Edythe đã sưu tập trong hơn 40 năm. The Broad hiện đang nằm trong một nhóm chọn lọc các bảo tàng đặt tên theo người sáng lập ở LA, cùng với Armand Hammer, J Paul Getty và Norton Simon, trong thời đại giàu có của sưu tập nghệ thuật tư nhân ở Mỹ.
Bảo tàng The Broad, Los Angeles
Bảo tàng mở cửa trên Đại lộ Grand vào tháng 9 năm 2015 với dàn nhạc gồm 49 người mặc lễ phục và bài phát biểu quan trọng của Bill Clinton, người bạn của Broad. Broad đã biết Clinton từ khi ông còn là thống đốc bang Arkansas, và Hillary Clinton đã từng là luật sư của ông. Cựu tổng thống Mỹ nói với các vị khách: “Một ngày nọ, tôi nhìn lên và thấy Eli đang ở trong phòng khách của tôi, và cuộc sống của tôi không còn như trước nữa”.
Eli Broad là con trai của những người nhập cư Do Thái Lithuania sở hữu cửa hàng 5 xu ở Detroit sau khi chuyển đến đó từ New York. Họ ban đầu là Brod, người cha Mỹ hóa của ông đã thêm vào chữ ‘A’, cậu bé Eli mong muốn nhiều hơn việc được chấp nhận vào xã hội Mỹ; ông muốn nổi bật. Ông đã khiến cha mẹ đồng ý rằng ‘Broad’ phải được phát âm rõ ràng hơn, để cùng vần với ‘road’ [con đường].
Năm 13 tuổi, ông đã mua những con tem được cắt từ phong bì và bán chúng cho các nhà sưu tập tem trên khắp nước Mỹ; ở tuổi 16, ông đã kiếm đủ 600 USD cho một chiếc Chevy 1941. Ông theo học ngành kế toán tại Đại học Bang Michigan và vào năm 1956, ở tuổi 23, ông bắt đầu kinh doanh lớn, lần đầu tiên, với 12.500 USD vay từ bố vợ và với một đối tác kinh doanh có liên quan đến vợ ông.
Donald Kaufman là một nhà xây dựng và công ty mới của họ, KB Home, đã theo dõi tốc độ tăng trưởng sở hữu nhà của người Mỹ sau chiến tranh. Broad vẫn là người duy nhất thành lập hai công ty trong danh sách Fortune 500 với các ngành khác nhau, đầu tiên là KB và nhà ở, sau đó là SunAmerica, công ty bán bảo hiểm hưu trí cho những người sinh ra vào thời kỳ baby boomer [tỷ lệ sinh tăng vọt]. Năm 1999, khi công ty bảo hiểm sáp nhập với công ty đa quốc gia AIG với giá 18 tỷ USD, Broad đã kiếm được 3 tỷ USD.
Glenn Ligon ‘Double America 2’ 2014 © Glenn Ligon
Ông nghỉ hưu vào năm đó để dành toàn bộ thời gian cho sưu tập nghệ thuật và điều mà Edythe gọi là ‘hoạt động từ thiện mạo hiểm’. Họ nhấn mạnh điều này không có nghĩa là từ thiện — đó chỉ là viết séc. Họ mong đợi kết quả từ việc đầu tư của họ, kể cả lợi nhuận.
Nhà Broad hiện đã phân phát những món quà trị giá hơn 2 tỷ USD — trên thực tế, ít hơn cho nghệ thuật, so với khoa học, y học và giáo dục; Chỉ riêng 600 triệu USD đã được chuyển đến Viện Broad, một cơ sở y sinh và gen hàng đầu thế giới ở Massachusetts, được thành lập cùng với Harvard và MIT.
Thông qua nền tảng giáo dục của họ, Eli đã chi 500 triệu USD để giải quyết lo lắng cụ thể của mình: tình trạng ảm đạm, như ông thấy, của hệ thống trường học Hoa Kỳ. Nhưng nghệ thuật mới là thứ thực sự ám ảnh ông. “Cuộc sống phong phú hơn khi bạn sống giữa những người mơ mộng” là một câu cách ngôn được yêu thích. Ông biết rằng hậu thế nhớ đến nghệ sĩ chứ không phải kế toán.
Ông và Edye, như mọi người gọi bà, đã kết hôn hơn 60 năm; bà ít hơn ông ba tuổi. Ông hầu như không nghĩ đến nghệ thuật cho đến khi họ chuyển đến LA và bà bắt đầu mang về nhà những tác phẩm từ các phòng trưng bày trên Đại lộ La Cienega. Lúc đầu, ông quan tâm nhiều hơn đến chi phí của chúng.
Sau đó, thông qua mối quan tâm chung về chính trị (ông là một đảng viên Đảng Dân chủ), ông đã gặp Taft Schreiber, phó chủ tịch của MCA Universal, người có một bộ sưu tập nghệ thuật ấn tượng của thế kỷ 20. Đột nhiên, một thế giới bên ngoài những ngôi nhà và các sản phẩm bảo hiểm đã được vén màn, mà nghệ thuật là đại sảnh.
Cầu thang tại The Broad, và El Anatsui ‘Khối đỏ’ 2010 © El Anatsui, với sự cho phép của nghệ sĩ và Phòng trưng bày Jack Shainman, NY
Nhà Broad bắt đầu theo cách thông thường, mua một Miró, một Matisse, một Modigliani và (với giá 95.000 USD) một bức vẽ Van Gogh năm 1889 về những ngôi nhà lợp mái tranh, từ thời kỳ của ông ở Arles. Nhưng tác phẩm Van Gogh ở trong tình trạng mỏng manh đến mức không thể tiếp xúc với ánh sáng ban ngày và được giữ trong ngăn kéo của Eli. Cuối cùng, họ đã đổi nó lấy một Bức tranh Đỏ của Robert Rauschenberg, một tấm bảng màu đỏ như máu có gắn vải, nổi bật trong bộ sưu tập của nhà Broad, và họ không bao giờ quay trở lại với nghệ thuật thế kỷ 19 nữa.
Thay vào đó, họ tập trung vào các nghệ sĩ từ thời của họ, những người mà họ cố gắng làm quen và hiểu rõ. Họ cho rằng đó là cách bạn xây dựng một bộ sưu tập tuyệt vời — mặc dù họ vẫn tiếp tục nhớ về tác phẩm xưa của Van Gogh, điều mà họ thảo luận như thể đau buồn cho một đứa bé mất tích. “Ồ, tôi rất muốn giữ nó,” Edye nói với tôi một cách bâng khuâng, khi tôi gặp họ tại ngôi nhà ở Brentwood.
Ngôi nhà của họ, một phần của khu đất rộng ba mẫu Anh, là một cung điện ngoạn mục với mái thép nặng 55 tấn có hình một bông hoa. Nó nằm ở cuối một con đường dài đầy cỏ đi qua những khu đất rải rác với các tác phẩm điêu khắc của Picasso, Richard Serra và David Smith. Ngôi nhà rộng và sang trọng. Đó là lãnh địa của Edye, và bà trưng bày bộ sưu tập gồm 70 tác phẩm nghệ thuật kỳ lạ của nó, bao gồm Miró năm 1933, tác phẩm điêu khắc Giacometti, Calder và — thống trị một bức tường của phòng khách khi tôi đến thăm — Phong cảnh rộng lớn, bi tráng của Anselm Kiefer – Cho một ngàn đóa hoa nở. Bà cũng sưu tập đồ trang sức bằng vàng thời tiền Colombia. “Edye có một tầm nhìn rộng hơn về nghệ thuật so với tôi,” Eli gật đầu hài lòng. “Nhưng Met có một bộ sưu tập tốt hơn,” bà trả lời.
Trong một góc thư giãn bên ngoài phòng khách là những bức ảnh được đóng khung của Eli với những người đàn ông quyền lực, bao gồm cả các tổng thống Hoa Kỳ. Broad từng được nhắc đến như một đại sứ tương lai ở Anh hoặc Đức. Liệu ông có từng tranh cử tổng thống Mỹ không? “Ồ, làm ơn!” Edye nói, kinh hoàng. Ông trông nghiêm khắc: “Tôi không có cá tính hay sự kiên nhẫn để trở thành một chính trị gia”, ông lặng lẽ thừa nhận.
Chính Eli là người quyết định cho bộ sưu tập nghệ thuật của họ. Trên hành trình cùng nhau, Edye đôi khi đề xướng nhưng thường là điều hướng hơn, đưa ra các chỉ dẫn thích hợp và tiết chế sự thiếu kiên nhẫn tự nhiên của Eli. Trong khi Edye thường được nhìn thấy mặc một bộ quần áo dài màu đen thoải mái, Eli luôn được hình dung trong một bộ vest lịch sự và thắt cà vạt, không phải là một mái tóc bạch kim; và ngay cả khi ở nhà, ông cũng mặc như vậy. Ông cao, dáng người đẹp và phù hợp với lứa tuổi của mình, đồng thời ấm áp và vui tươi hơn những gì ông thường thể hiện.
Eli và Edye đã dành nhiều thập kỷ để điều tra các cuộc đấu giá, phòng trưng bày và studio, nghiên cứu và trò chuyện với các nghệ sĩ, đồng thời tham quan các hội chợ nghệ thuật quốc tế, nơi một chú chó săn có thể nhặt được một khúc xương ngon ngọt. Ở Anh, họ đã bay bằng trực thăng để giúp Damien Hirst nhúng một con cá mập vào formaldehyde. Tại New York, họ phát hiện ra Jean-Michel Basquiat sống trong một tầng hầm, và mua tác phẩm ban đầu của anh với giá 5.000 USD một bức. Theo thời gian, bộ sưu tập của họ tăng lên, tràn ra trong ba ngôi nhà mà họ sở hữu, cho đến khi có 2.000 tác phẩm nghệ thuật lấp đầy năm nhà kho; và sau đó họ biết rằng họ phải có tòa nhà của riêng mình và chia sẻ nghệ thuật của họ cho người dân Los Angeles.
Đằng trước: John Ahearn ‘Raymond và Toby’ 1989; Từ bên trái, Keith Haring ‘Căn phòng đỏ’ 1988; Keith Haring ‘Vô đề’ 1984; Jean-Michel Basquiat ‘Griot vàng’ 1984. © John Ahern. Keith Haring artworks © Keith Haring Foundation © The Estate of Jean-Michel Basquiat / ADAGP, Paris / ARS, New York 2016
Bảo tàng The Broad nằm trên địa điểm của một bãi đậu xe cũ, ở trung tâm thành phố LA đã lỗi thời. Thành phố đã trở thành một mục tiêu quan trọng đối với Broad. Ông có ý định củng cố danh tiếng ngày càng tăng của nó như là trung tâm nghệ thuật đương đại thế giới.
Trong nhiều năm, cho đến khi Bảo tàng Hammer mở cửa vào năm 1990, Bảo tàng Nghệ thuật Hạt Los Angeles (LACMA) là nơi duy nhất đủ lớn để Ed Ruscha, Robert Irwin, Edward Kienholz và các nghệ sĩ hiện đại thành công khác ở Bờ Tây triển lãm tại địa phương; nếu không, họ phải triển lãm ở New York.
Broad đang cố gắng bù đắp những năm tháng đã mất. “LA đã rất tốt với chúng tôi,” ông giải thích. “Đó là một chế độ nhân tài và điều đó quan trọng đối với chúng tôi. Ở các thành phố khác, bạn phải đến từ một gia đình phù hợp hoặc tôn giáo hoặc chính trị phù hợp, nhưng bạn có thể đến đây và nếu bạn có ý tưởng, nghị lực và khả năng lãnh đạo, bạn có thể hoàn thành mọi thứ.”
Vì vậy, vào năm 1979, ông trở thành chủ tịch sáng lập của Bảo tàng Nghệ thuật Đương đại (MoCA), nơi mà sau này ông đã có công trong việc giải cứu khỏi khả năng không trả được nợ. Ông đã bỏ 50 triệu USD để xây dựng Bảo tàng Nghệ thuật Đương đại Broad (BCAM), một phần của khuôn viên LACMA rộng lớn. Và mặc dù ít quan tâm đến âm nhạc, Broad cũng đã giúp quyên góp được 220 triệu USD để thực hiện một trong những dự án lớn nhất nhưng rắc rối nhất của LA, Phòng hòa nhạc Walt Disney, cuối cùng đã mở cửa vào tháng 10 năm 2003. Được thiết kế bởi Frank Gehry, bây giờ nó là ngôi nhà của Los Angeles Philharmonic và được coi là một kiệt tác kiến trúc.
Công việc thương lượng của Broad tại các cơ sở này đôi khi trùng lặp với tham vọng tìm một ngôi nhà lâu dài cho bộ sưu tập nghệ thuật của riêng mình; điều ngạc nhiên đối với nhiều người là cuối cùng ông đã tìm thấy nó ở đâu. Santa Monica, Culver City và Beverly Hills đã là những lựa chọn của ông, nhưng giá đất rẻ hơn ở trung tâm thành phố cuối cùng đã khiến ông thay đổi ý định.
Đây theo truyền thống là khu thương mại trung tâm của LA, nhưng nó đã sa sút từ lâu và còn rất ít người nán lại đây để vui chơi. Khi Raymond Chandler viết về Los Angeles như một “nơi đầy nắng cho những người ưa bóng râm”, ông đang mô tả trung tâm thành phố, một khu tồi tàn gồm những căn nhà trọ, bãi đậu xe và những người đàn ông đội mũ.
Sự xuống dốc của nó đã dừng lại vào đầu những năm 2000, khi Broad triệu tập một ủy ban tái phát triển đại lộ Grand, với tư cách là chủ tịch và Gehry là kiến trúc sư của kế hoạch tổng thể trị giá 1,8 tỷ USD để xây dựng chung cư, cửa hàng và văn phòng. Bảo tàng The Broad và Phòng hòa nhạc Disney hiện nay rất quan trọng đối với sự hồi sinh thương mại của trung tâm thành phố. Đôi đèn hiệu của sự cải thiện văn hóa và xã hội này nằm cách nhau một trăm thước.
Sảnh Disney trông giống một con tàu thanh lịch, những cánh buồm bằng inox sáng lóa, và không thể nhầm lẫn với đặc trưng của Gehry. Bảo tàng The Broad đặc biệt theo cách riêng của nó. Hình dạng vuông được bao bọc bởi một lớp sợi thủy tinh và bê tông trắng, được đặt tên là ‘The Veil’ [Mạng che], đã được ưu ái ví như một tổ ong, nhưng cũng giống như một chiếc bào pho mát và ‘bao bì xốp bỏ đi của một món quà mới lấp lánh’, theo lời của nhà phê bình kiến trúc Edwin Heathcote. Kiến trúc sư của nó là công ty nổi tiếng của New York, Diller Scofidio + Renfro, trước đây được biết đến nhiều nhất với việc tạo ra công viên Manhattan’s High Line từ một tuyến đường sắt không sử dụng.
The Vault tại The Broad, từ trái sang: Albert Oehlen ‘Abstand’ 2006; Keith Haring ‘Vô đề’ 1984; George Condo ‘Hai cái đầu trên nền đỏ’ 2014. © Albert Oehlen. Keith Haring artwork © Keith Haring Foundation. © ARS, NY and DACS, London 2016
Bên trong bảo tàng còn có một điểm mới lạ khác. Phần lớn bộ sưu tập của Broad được cất giữ trong không gian tầng hai được gọi là ‘The Vault’ [Hầm chứa], sẵn sàng mang ra triển lãm hoặc được Broad Art Foundation cho các tổ chức nghệ thuật trên toàn cầu mượn. Du khách đi dạo quanh bảo tàng được phép nhìn qua kho lưu trữ này qua các cửa sổ trên tường của cầu thang trung tâm.
Các phòng trưng bày khác nhau trưng bày khoảng 250 tác phẩm nghệ thuật. Được đi bộ trên tầng ba ngập tràn ánh sáng tự nhiên tuyệt đẹp, là một điều thú vị đặc biệt. Broad nói với tôi: “Chúng tôi không muốn nó trở thành một viện bảo tàng tăm tối. Hầu hết các bảo tàng đều tối tăm và không hấp dẫn. Ở đây chúng tôi không làm thế.”
Một “khu nghệ thuật” hiện đang tập trung xung quanh The Broad, Disney Concert Hall và MoCA gần đó, và đến năm 2020, một ga tàu điện ngầm mới, đang được xây dựng bên cạnh The Broad, sẽ thu hút du khách đến đây từ rất xa như Long Beach và Santa Monica. Vào Giáng sinh năm 2015, 200.000 người đã đến thăm The Broad, tăng gấp đôi số lượng người tham dự dự kiến và các lượt đặt chỗ trước đã được đặt vào năm 2016.
Những con số này làm vui lòng Broad, một người muốn phổ biến nghệ thuật, ông đã miễn phí vé vào cửa. Ông cũng đã công bố khoản tài trợ cho The Broad là 200 triệu USD, “con số này lớn hơn khoản tài trợ của LACMA và Bảo tàng Nghệ thuật Đương đại cộng lại”.
Sự hào phóng của Broad chưa bao giờ bị nghi ngờ; Tuy nhiên, rất ít đồng nghiệp từng xem ông là một người chơi trong đội. Tôi hỏi giám đốc của The Broad, Joanne Heyler, người đã làm việc với ông trong 20 năm, về mối quan hệ của họ. Bà cười và trả lời: “Tôi sẽ nói rằng ông ấy có thể rất thách thức — và tôi nghĩ ông ấy sẽ vui khi đọc điều này, thực sự.”
Ngoại thất bảo tàng The Broad, Los Angeles
Một danh sách vừa phải về các đối tác của ông trong những năm qua bao gồm các nhà kinh doanh nghệ thuật, giám đốc bảo tàng và ủy viên quản trị, các nhà sưu tập đối thủ như ông trùm giải trí David Geffen (có Geffen Contemporary là bảo tàng trong MoCA), và đặc biệt là một số kiến trúc sư mà ông đã thuê, bao gồm Renzo Piano, người mà ông đã tranh cãi về chi phí của mái nhà tại BCAM, và Gehry, kiến trúc sư nổi tiếng nhất của LA.
Bốn năm trước, ông đã viết một cuốn hồi ký và cẩm nang kinh doanh đáng chú ý, hiện được xuất bản bằng năm thứ tiếng, mà ông gọi một cách ranh mãnh là Nghệ thuật để trở nên phi lý trí, bởi vì mọi người đều mong đợi ông sẽ như vậy. Trên thực tế, tiêu đề này là từ một dòng chữ trên một cái chặn giấy mà vợ đã tặng ông. Đây là câu châm ngôn của George Bernard Shaw rằng người đàn ông lý trí tự thích nghi với thế giới, trong khi người phi lý trí kiên trì thích nghi thế giới với chính mình, một ý tưởng mà Broad đã ghi trong lòng. Ông lập luận rằng ông chỉ có thể đạt được những điều vĩ đại bằng phi lý trí, cho dù cái giá phải trả là bao nhiêu.
Ngay cả những đối thủ của ông cũng thừa nhận tầm quan trọng của The Broad và bộ sưu tập của nó. Trong vòng 120.000 bộ vuông của nó là 35 tác phẩm của Jeff Koons, 42 của Jasper Johns, 124 Cindy Shermans, 28 Andy Warhols, 19 Cy Twomblys, 14 Damien Hirsts, 13 Robert Rauschenbergs và 33 Lichtenstein, cũng như gần như tất cả các ngôi sao của cuộc chơi nghệ thuật hiện đại và đương đại: Basquiat, Christopher Wool, Glenn Ligon, Takashi Murakami, vân vân.
Ở trung tâm của phòng trưng bày dành cho Jeff Koons, có lẽ là phần thưởng lớn nhất của The Broad, Chú chó bơm hơi (Xanh lam) sáng bóng thu hút sự chú ý, bên cạnh là bó hoa Tulip bằng thép. Sau đó, những con mắt sẽ bị hút qua căn phòng tới một tác phẩm sứ trắng vàng mang tính biểu tượng, Michael Jackson và Bubbles, một chàng trai và con tinh tinh thú cưng của mình trong một kitsch, nêu ra câu chuyện cá nhân khác thường của Michael Jackson.
Triển lãm đầu tiên có hơn 60 nghệ sĩ: chủ yếu là người Mỹ, một số người Đức và một số người Anh (bao gồm cả Hirst và Jenny Saville, nhưng không có Freud, Bacon, Doig hoặc thậm chí, mặc dù đây là LA, David Hockney). Nó đại diện cho gu nghệ thuật của một người đàn ông, không phải của một ủy ban thể chế, và Heyler nói rằng “Eli thường bị xúc động bởi nội dung chính trị hoặc lịch sử hoặc kết nối với thế giới thực, có thể nói như vậy. Ông bị nội dung xã hội thu hút hơn một chút.”
Nhưng điều thu hút đám đông lớn nhất trong chuyến thăm của tôi là hai tác phẩm sắp đặt nhẹ nhàng và bí ẩn. Nghệ sĩ Nhật Bản Yayoi Kusama là một người chơi kì cựu của hầu hết các phong trào tiên phong thời hậu chiến, người có các tác phẩm chấm bi định hình trước các bức tranh đốm của Hirst, nhưng tác phẩm của bà vẫn tươi mới một cách ấn tượng. Tác phẩm tạo ảo giác Phòng gương vô cực – Linh hồn của hàng triệu năm ánh sáng gợi ra không gian sâu thẳm nhờ gương và đèn LED, và giống như một đồ chơi treo rực rỡ trong phòng ngủ của một đứa trẻ.
Tác phẩm còn lại của Icelander Ragnar Kjartansson, mang đến trải nghiệm nghe-nhìn. The Visitors [Người đến thăm] lướt qua chín màn hình, từ từ tìm kiếm trong các căn phòng của một lâu đài đổ nát ở ngoại ô New York; trong mỗi phòng, các nhạc sĩ khác nhau lặp lại cùng một bài ca réo rắt. Bản thân Kjartansson xuất hiện, nửa người ngập trong bồn tắm đầy xà phòng, hạnh phúc ôm cây đàn của mình.
Nó hấp dẫn nhưng không thể phủ nhận là khôi hài, và tôi không thể không tự hỏi một ông già cứng rắn như Eli có nó như thế nào — và thực sự, cách ông và Edye xem toàn bộ bộ sưu tập của họ, tất cả 2.000 tác phẩm của nó. Họ có thể thực sự thích từng tác phẩm nghệ thuật không? “Chúng tôi sẽ không mua bất kỳ thứ nào trong số chúng nếu chúng tôi không thích chúng,” Edye nhanh chóng nói. Eli gợi ý rằng việc mua tác phẩm của các nghệ sĩ trẻ luôn là một canh bạc: “Chúng tôi không biết điều gì sẽ xảy ra với Basquiat hoặc Keith Haring khi chúng tôi mua tác phẩm của họ. Mọi người bây giờ nói rằng chúng là những chiếc cúp. Chúng chắc chắn không phải là những chiếc cúp vào thời điểm đó.”
Eli và Edythe Broad tại nhà của họ, với Robert Rauschenberg ‘Untitled’ 1954. Ảnh chụp bởi Roger Davies được phép của Architectural Digest. Artwork: © Robert Rauschenberg Foundation/VAGA at ARS, NY and DACS, London, 2020
Ông suy nghĩ một chút, và sau đó giải thích, rất cẩn thận, một điều gì đó thuộc về triết lý của mình. Ông nói: “Nghệ thuật đối với chúng tôi là một trải nghiệm giáo dục. Sưu tập không chỉ là mua những đồ vật đẹp. Có thể biết các nghệ sĩ, biết cách họ nhìn nhận xã hội, đó là một trải nghiệm tuyệt vời và thật thú vị. Cuộc sống sẽ thật nhàm chán nếu tôi dành toàn bộ thời gian cho luật sư, kế toán, nhân viên ngân hàng và những doanh nhân khác.”
Và bây giờ thời gian của tôi với ông đã hết. Thêm một cuộc trò chuyện tào lao vui vẻ rồi ông đứng dậy và khung xương cao lêu nghêu của ông dần lùi xuống những hành lang dài bằng đá. Nhưng trước khi ông đi mất, tôi đã đề nghị ông ký vào cuốn sách của mình. Bên trên chữ ký, ông đề vài chữ. “Còn gì nữa không!” Một dấu chấm than, thật may, không phải một dấu hỏi.
Nguồn: Christie’s
Lược dịch bởi Viet Art View