Khi lễ kỷ niệm thứ mười của Bảo tàng Long ở Thượng Hải đến gần, chúng ta cùng nhìn lại một thập kỷ mở rộng nhanh chóng và hứa hẹn về bối cảnh nghệ thuật của Thượng Hải. Dorothy So thảo luận về tầm nhìn dài hạn của các tổ chức của thành phố, chẳng hạn như bảo tàng tư nhân, và thế giới này đã phát triển như thế nào kể từ năm 2012.
Tháng trước, tại Bảo tàng Long phía Tây, bức tranh tường sống động ‘Lễ hội té nước – Thánh ca sự sống’ của Yuan Yunsheng được trưng bày trong triển lãm hồi tưởng lớn nhất từ trước đến nay trong sự nghiệp của họa sĩ. Ban đầu được đặt hàng cho sân bay quốc tế tại Thủ đô Bắc Kinh, tác phẩm đã gây tranh cãi lớn khi được công bố lần đầu tiên (1979), vì mô tả ba người phụ nữ đang tắm. Trong những năm gần đây, bức tranh đã được nhìn nhận, không chỉ là tác phẩm danh giá của nền nghệ thuật đương đại Trung Quốc, nó còn là biểu tượng cho sự thay đổi thái độ của đất nước này đối với nghệ thuật và văn hóa.
Triển lãm hồi tưởng của Yuan chỉ là một trong nhiều triển lãm hiện diện tại Bảo tàng Long trong 12 tháng vừa rồi. Không gian rộng 33.000 mét vuông cũng trưng bày các tác phẩm của họa sĩ người Mỹ có ảnh hưởng Pat Steir, nghệ sĩ tiên phong của Nhật Bản Natsuyuki Nakanishi và nữ nghệ sĩ tiên phong Trung Quốc Liang Ying, cùng những người khác; chưa tính đến bộ sưu tập vĩnh viễn, bao gồm các tác phẩm từ họa sĩ nhà Minh Wen Zhengming đến Yayoi Kusama được yêu thích đương thời. Để kết thúc một năm đầy sự kiện, bảo tàng cũng chuẩn bị công bố hai triển lãm đặc biệt — một triển lãm do giám đốc Wang Wei phụ trách và một do Iwona Blazwick thực hiện — trong tháng này trùng với Tuần lễ nghệ thuật Thượng Hải, để kỷ niệm 10 năm (của Bảo tàng Long Phố Đông) vào tháng 12 này.
Khung cảnh triển lãm hồi tưởng lớn nhất của Yuan Yunsheng tại Bảo tàng Long phía Tây- ‘Hành trình của Yuan Yunsheng’.
Cho đến một thập kỷ trước, thật khó để tìm thấy một loạt những tác phẩm như vậy được triển lãm tại Thượng Hải, chưa nói đến tại một bảo tàng duy nhất. Xét cho cùng, Bắc Kinh trong lịch sử từng là tâm điểm nghệ thuật của quốc gia, trong khi đô thị ven biển nhộn nhịp đã tự biến mình thành một trung tâm thương mại hơn là văn hóa. Nhưng khi Thượng Hải phát triển mạnh mẽ về kinh tế, rõ ràng là nó cũng sẽ phải đầu tư vào vốn văn hóa của mình để thực sự trở thành một thành phố đẳng cấp thế giới.
Trong khi việc thành lập Biennale Thượng Hải vào năm 1996 đã giúp khởi động quá trình chuyển đổi trung tâm tài chính thành một điểm đến văn hóa mới nổi, thành phố vẫn thiếu một cơ sở hạ tầng vững chắc về các không gian truyền thống có thể giúp công chúng tiếp cận thường xuyên với các phong cách nghệ thuật khác nhau. Để giải quyết vấn đề này, chính quyền thành phố vào năm 2011 đã công bố một kế hoạch 5 năm đầy tham vọng nhằm đưa phát triển văn hóa trở thành ưu tiên cốt lõi của thành phố.
Khung cảnh triển lãm hồi tưởng lớn nhất của Yuan Yunsheng tại Bảo tàng Long phía Tây- ‘Hành trình của Yuan Yunsheng’.
Khung cảnh triển lãm hồi tưởng lớn nhất của Yuan Yunsheng tại Bảo tàng Long phía Tây- ‘Hành trình của Yuan Yunsheng’.
Khung cảnh triển lãm hồi tưởng lớn nhất của Yuan Yunsheng tại Bảo tàng Long phía Tây- ‘Hành trình của Yuan Yunsheng’.
Bên cạnh việc xây dựng các tổ chức của riêng mình, chính phủ còn tích cực khuyến khích các nhà sưu tập và nhà đầu tư giàu có mở các phòng trưng bày và bảo tàng như một cách để chia sẻ việc mua lại của họ với nhiều đối tượng hơn. Bảo tàng Long, do Wang Wei và chồng Liu Yiqian sở hữu và điều hành, là một ví dụ điển hình về nhiều cơ sở nghệ thuật tư nhân đã phát triển mạnh mẽ. Địa điểm đầu tiên của bảo tàng ở Phố Đông mở cửa vào năm 2012, và chính phủ đã đề nghị Liu và Wang một chiết khấu đất rộng rãi để thiết lập địa điểm thứ hai hai năm sau dọc theo hành lang văn hóa Tây Bến Thượng Hải — một đoạn đường dài 8,4 km dọc theo sông Hoàng Phố được chỉ định cho các dự án văn hóa.
Các bảo tàng tư nhân nổi tiếng khác đã mở cửa như một phần của sự bùng nổ văn hóa của Thượng Hải bao gồm Bảo tàng Yuz, Tank Thượng Hải, Bảo tàng Nghệ thuật Rockbund, Quỹ Fosun và Trung tâm Nhiếp ảnh Thượng Hải, trong số những bảo tàng khác. Nhiều cuộc triển lãm nghệ thuật Trung Quốc qua các thời đại khác nhau cũng như sự pha trộn chiết trung của các tác phẩm quốc tế, làm cho chúng trở nên đa dạng phù hợp cho một thành phố tự hào với nền tảng nhập cư phong phú cũng như một vị trí lâu đời tại mối giao thoa giữa phương đông và phương tây. Sự yêu thích của họ đối với nghệ thuật hiện đại và đương đại cũng phản ánh sự cởi mở của thành phố đối với cái mới và tính thử nghiệm, đặc biệt là khi so sánh với thủ đô Bắc Kinh bảo thủ hơn. Sự táo bạo đó đã dẫn đến những triển lãm đi đầu, chẳng hạn như SHE của Bảo tàng Long, một triển lãm năm 2016 trưng bày các tác phẩm của hơn 100 nữ nghệ sĩ đến từ 13 quốc gia trong 10 thế kỷ. Và, tất nhiên, cũng giống như đô thị Thượng Hải hào nhoáng, những bảo tàng này cũng biết cách gây chú ý, cho dù là với các vụ mua lại kỷ lục hay triển lãm của một số tên tuổi nghệ thuật lớn nhất, bao gồm Andy Warhol, Olafur Eliasson, và Louise Bourgeois.
Ngoại thất Bảo tàng Long phía Tây.
Nội thất Bảo tàng Long phía Tây.
Mặc dù có sự gia tăng đột phá của các bảo tàng ở Thượng Hải trong những năm gần đây, khung cảnh văn hóa và nghệ thuật của thành phố vẫn đang trong giai đoạn phát triển sơ khai. Giai đoạn tăng trưởng tiếp theo sẽ mang lại những cơ hội và thách thức mới, khi thành phố mong muốn thiết lập chất lượng hơn nữa các hệ thống chính thức để bảo quản, buôn bán và triển lãm nghệ thuật. Các tổ chức tư nhân hàng đầu đã và đang đóng những vai trò quan trọng trong những lĩnh vực này, với những nơi như Bảo tàng Long đầu tư rất nhiều vào đào tạo và nghiên cứu học thuật như những cách để bình thường hóa và đưa văn hóa vào cấu trúc xã hội. Những nỗ lực như vậy là rất quan trọng để củng cố vị thế của Thượng Hải như một trung tâm nghệ thuật toàn cầu. Và nếu thập kỷ qua là bất cứ điều gì cũng có thể xảy ra, thì sự chuyển đổi này sẽ tiếp tục với một tốc độ đáng kinh ngạc.
Nguồn: Sotheby’s
Lược dịch bởi Viet Art View