Mức định giá tiếp tục nâng cao, dẫn đầu là Amrita Sher-Gil và SH Raza
Bức tranh Người kể chuyện năm 1937 của Amrita Sher-Gil hiện là tác phẩm nghệ thuật Ấn Độ đắt nhất từng được bán, đạt 7.445.783 USD ngày 16 tháng 9 năm 2023, tại cuộc đấu giá buổi tối của Saffronart, New Delhi, diễn ra chưa đầy một tháng sau khi bức Gestation [Ấp ủ] năm 1989 của Sayed Haider Raza trở thành bức tranh Ấn Độ đắt nhất mọi thời đại. Gestation đã được mua tại đợt bán của Pundole, Mumbai với giá 6.270.000 USD, ngày 31 tháng 8 năm 2023. Kết quả đấu giá xuất sắc trong tháng đã mở rộng thị trường tăng trưởng kéo dài hai thập kỷ trong những cái tên blue-chip của nghệ thuật Ấn Độ và cho thấy mức miễn dịch ở Ấn Độ khỏi những dịch chuyển trong thị trường nghệ thuật quốc tế.
Thế kỷ thứ hai của Raza
S H Raza là một trong những nghệ sĩ nổi tiếng nhất của Ấn Độ, hồ sơ của ông thậm chí còn được nâng lên một tầm cao hơn sau triển lãm hồi tưởng tại Trung tâm Pompidou ở Paris nửa đầu năm 2023. Triển lãm mang tên S H Raza (1922-2016), được giám tuyển bởi Catherine David và Diane Tourbet, đánh dấu kỷ niệm 100 năm ngày sinh của ông, bao gồm hơn 90 tác phẩm trải dài trong khoảng thời gian sáu mươi năm.
Sayed Haider Raza, Ấp ủ (1989), Acrylic trên toan. Ảnh: Pundole’s
Raza là một trong những thành viên sáng lập của Nhóm nghệ sĩ tiến bộ Bombay năm 1947. Năm 1950, Raza sang Pháp, nơi ông dành phần lớn cuộc đời mình trước khi quay trở lại Ấn Độ sau khi vợ ông, cũng là người cộng tác nghệ thuật, nghệ sĩ người Pháp, Janine Mongillat, qua đời vào đầu những năm 2000. Trong một triển lãm năm 2023 tại Phòng trưng bày nghệ thuật 1×1 ở Dubai mang tên A Life Loving & Working [Một đời yêu và làm việc] (1953-2002) – Janine Mongillat & SH Raza, curator của Pompidou, David, đã đặt tác phẩm của họ cạnh nhau để nhấn mạnh mối quan hệ tác động như thế nào đến nghệ thuật của họ.
Bindu nổi bật trong cả triển lãm ở Pompidou và ở 1×1. Khi Raza vượt qua sự bế tắc trong sáng tạo vào những năm 1970, việc quay trở lại với chủ nghĩa thần bí Ấn Độ đã tiếp thêm sinh lực cho hoạt động của ông. Raza từ bỏ cách tiếp cận theo chủ nghĩa hiện đại đối với tranh phong cảnh và chọn khám phá tầm quan trọng của Bindu, chấm đen siêu hình xuất hiện thường xuyên trong tác phẩm của ông bắt đầu từ những năm 1980.
Bước ngoặt trong sự nghiệp của Raza sang phong cách hình học có tính trừu tượng cao đã trở thành biểu tượng của nghệ thuật hiện đại và đương đại Ấn Độ, đồng thời dẫn đến nhiều kết quả đấu giá cao nhất từ trước đến nay của hạng mục này. Năm 2010, bức tranh Saurashtra năm 1983 của Raza đã trở thành bức tranh Ấn Độ đắt nhất khi được bán đấu giá tại Christie’s, đạt 3.511.875 USD. Raza hiện giữ kỷ lục này ở hai thời điểm trong sự nghiệp của mình sau kết quả đấu giá tháng 8 năm 2023 của Gestation.
Những kỷ lục của Sher-Gil
Amrita Sher-Gil là một trong những nghệ sĩ được yêu thích nhất ở Ấn Độ, cô được coi là người tiên phong đấu tranh cho các vấn đề của phụ nữ và người dân nông thôn. Sinh ra ở Hungary vào năm 1913, Sher-Gil được đào tạo tại École des Beaux-Arts ở Paris, nơi cô thấm nhuần chủ nghĩa hiện đại châu Âu. Sher-Gil là một tài năng sớm phát triển và bức tranh Những cô gái trẻ từ năm 1932, được cô vẽ ở tuổi 19, đã mang về cho cô huy chương vàng, trở thành thành viên của Grand Salon, Paris.
Sher-Gil, Những cô gái trẻ, nguồn: Google Art & Culture
Amrita Sher-Gil, Người kể chuyện (1937), Sơn dầu trên toan. Ảnh: Saffronart
Sher-Gil qua đời ở Lahore ở tuổi 28, chỉ vài ngày trước triển lãm lớn đầu tiên của cô. Mặc dù tác phẩm của cô chưa bao giờ được công nhận rộng rãi trong suốt cuộc đời nhưng Sher-Gil đã được phong danh hiệu Kho báu nghệ thuật quốc gia vào năm 1976 và hiện là nghệ sĩ thành công nhất về mặt thương mại của Ấn Độ. Người kể chuyện là bức tranh sơn dầu mô tả một nhóm phụ nữ trong khung cảnh làng quê, lắng nghe người kể chuyện đang ngồi trên một chiếc charpai (chiếc giường dệt truyền thống). Bức tranh chịu ảnh hưởng từ những bức tranh Pahari, là một trong mười hai tác phẩm được Sher-Gil chọn là tác phẩm quan trọng nhất của cô.
Trước khi lập kỷ lục đấu giá mọi thời đại của nghệ thuật Ấn Độ với Người kể chuyện vào năm 2023, Sher-Gil đã đạt những kết quả đấu giá xuất sắc và củng cố danh tiếng của mình, một trong những nghệ sĩ được cả nước yêu thích nhất. Vào năm 2021, bức In the Ladies’ Enclosure [Trong khu vực dành cho phụ nữ] năm 1938 của cô đạt 5.072.153 USD tại đợt bán mùa hè của Saffronart, trở thành tác phẩm nghệ thuật Ấn Độ đắt giá thứ hai sau bức Untitled [Vô đề] năm 1961 của Vasudeo S. Gaitonde, đạt 5.499.466 USD vào đầu năm đó.
Sher-Gil, Trong khu vực dành cho phụ nữ, nguồn: DNA
Vasudeo S. Gaitonde, Vô đề, nguồn: SAFFRONART
Sức hấp dẫn của Souza và Mehta
Francis Newton Souza và Tyeb Mehta cũng thể hiện tốt tại các cuộc đấu giá của Saffronart và Pundole, nơi Amrita Sher-Gil và S H Raza đã đạt kết quả đấu giá lịch sử của họ. Có nhiều lô Souza trong đợt bán của Pundole, trong đó bức tranh Hunger [Cái đói] từ đầu những năm 1960 được bán với giá 3.627.443 USD, chưa bao gồm phí bảo hiểm của người mua, so với ước tính cao là 2.176.466 USD. Bức tranh mô tả một nhân vật trông giống một đứa trẻ đang khóc, khỏa thân, được vẽ theo phong cách lập thể của Souza.
Francis Newton Souza, Cái đói (Đầu thập niên 1960),
Poly-vinyl acetate và sơn dầu trên toan.
Ảnh: Pundole’s
Francis Newton Souza, Cọ Caribe, nguồn: Sotheby’s
Francis Newton Souza, Sinh, nguồn: DNA
Tyeb Mehta, Hai đầu (1985), đồng. Ảnh: Pundole’s
Một tác phẩm điêu khắc bằng đồng của Tyeb Mehta có tựa đề Hai đầu (1985) được bán với giá 1.571.892 USD, chưa bao gồm phí bảo hiểm của người mua, so với ước tính cao là 604.574 USD tại Pundole. Những vết lõm và vị trí xung đột của hai đầu người trong tác phẩm gợi lên bạo lực và đau khổ cốt lõi của thân phận con người. Nó được ký gửi bởi Bảo tàng Nghệ thuật Glenbarra của Nhật Bản, một tổ chức tư nhân được thành lập bởi nhà sưu tập nghệ thuật Nam Á lâu năm, Masanori Fukuoka.
Vài tuần sau tại đợt bán buổi tối của Saffronart, bức chân dung phụ nữ đầy ám ảnh của Mehta từ những năm 1950, Red Figure [Nhân vật đỏ], được bán với giá ước tính là 1.084.337 USD. Kết quả này cho thấy Mehta vẫn tiếp tục được ưa chuộng ở phân khúc cao cấp trên thị trường nghệ thuật Ấn Độ sau khi bức tranh Untitled (Bull on Rickshaw) [Vô đề (Bò trên xe kéo)] năm 1999 của ông trở thành tác phẩm nghệ thuật Ấn Độ đắt giá nhất mọi thời đại, đạt 5.527.399 USD tại Saffronart vào tháng 4 năm 2022.
Tyeb Mehta, Vô đề (Bò trên xe kéo), nguồn: artnet
Tyeb Mehta, Nhân vật đỏ (khoảng thập niên 1950),
Sơn dầu trên toan. Ảnh: Saffronart
Nếu lịch sử gần đây là dấu hiệu của những gì sẽ diễn ra trong tương lai, thì tập hợp năm cái tên blue chip này – Sher-Gil, Raza, Gaitonde, Souza và Mehta – rất có thể sẽ tiếp tục chiếm vị trí nổi bật trong danh sách kỷ lục của nghệ thuật của Ấn Độ. Với những thuận lợi theo chiều gió vĩ mô của nền kinh tế Ấn Độ và việc những nghệ sĩ bậc thầy này bán rất chạy dưới mốc 10 triệu USD, vẫn còn nhiều dư địa để tăng trưởng.
Bài viết của Adam Szymanski
Nguồn: Mutual Art
