Giả sử bạn đã sẵn sàng mua tác phẩm nghệ thuật đầu tiên của mình. Bạn đã đến thăm một vài hội chợ, dành nửa tá ngày Thứ bảy vừa qua để lang thang trên đường phố Chelsea và Lower East Side, và bạn đã viết ra tên của những nghệ sĩ và tác phẩm mình yêu thích. Bạn đã sẵn sàng để cùng chung sống với một trong những tác phẩm này. Chỉ có một điều bạn không hiểu: Giá của chúng đến từ đâu?
Allegra Toran, Những người tắm nắng trên bãi cỏ, 2023, Sơn dầu trên toan, 42 × 68 in | 106.7 × 172.7 cm
Rất nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến giá của một tác phẩm nghệ thuật, bao gồm những thứ rõ ràng và dễ thấy như kích thước hoặc cường độ lao động và những thứ ít rõ ràng hơn như danh tiếng của nghệ sĩ và nhu cầu từ các nhà sưu tập. Theo Todd Levin, cố vấn nghệ thuật ở New York và người sáng lập Levin Art Group, một yếu tố khó nhận định hơn là “giá trị”. Ông phân biệt giữa giá cả và giá trị, nhấn mạnh rằng cái sau thông báo cho cái trước, chứ không phải ngược lại.
Levin nói, giá cả là một lượng; đó là một con số, trong một vài (hoặc đôi khi nhiều) chữ số, gói gọn bất kỳ số lượng đánh giá định tính nào tại một thời điểm nhất định, được xác định bởi một chủ gallery hoặc người trả giá cao nhất tại một cuộc đấu giá. Giá trị, mặt khác, có một cái nhìn dài hạn hơn về giá trị thẩm mỹ hoặc giá trị khái niệm của tác phẩm và việc xác định nó đòi hỏi một số đầu tư vào việc tìm hiểu về nghệ thuật và lịch sử nghệ thuật. Levin khuyến khích khách hàng của mình theo đuổi việc tìm hiểu này trước khi theo đuổi các tác phẩm, bởi vì, theo ông, họ “có xu hướng dễ mắc sai lầm” nếu mua không có tìm hiểu.
William Brickel, Một cuộc đương đầu, 2019, Màu nước trên giấy bồi trên ván, 16 × 12 × 2 in | 40.6 × 30.5 × 5.1 cm
Để tự tin vào khả năng xác định xem đối với mình, giá cả và giá trị của một tác phẩm có phù hợp hay không, Levin gợi ý nên phát triển mối quan hệ với 10 đến 15 phòng trưng bày trẻ—và cố gắng đến thăm mỗi phòng trưng bày mỗi tháng một lần. “Nhiều tác phẩm nghệ thuật mới trông rất thú vị trong bối cảnh khai mạc của phòng trưng bày hoặc hội chợ nghệ thuật,” ông nói. “Việc cảm thấy choáng ngợp trước những tác phẩm nghệ thuật mà người ta có thể đã có hứng thú ban đầu là điều khá phổ biến. Dành thời gian cho nghệ thuật giúp luyện tập và làm sắc nét con mắt để nhìn vào cái mới.”
Murray Clarke, Sọc đỏ (Sáu gói), 2023, Sơn dầu trên toan, 59 1/10 × 80 7/10 × 1 3/5 in | 150 × 205 × 4 cm
Ngay cả trước khi hòa mình vào cộng đồng nghệ thuật, bạn có thể tìm hiểu một số nguyên tắc cơ bản thường sẽ cho biết giá của một tác phẩm nghệ thuật. Không có qui luật cứng nhắc nào, Rebekah Bowling, chuyên gia và trưởng bộ phận đấu giá nghệ thuật đương đại và thế kỷ 20 tại Phillips cho biết, nhưng các tác phẩm độc đáo (ví dụ một bức tranh hoặc tác phẩm điêu khắc được tạo ra bằng tay) có xu hướng đắt hơn các bản in, chẳng hạn như một loạt mười bản in, trong đó bạn có thể chỉ mua một bản. Tương tự, chất liệu của tác phẩm thường sẽ ảnh hưởng đến giá cả. Đối với cùng một nghệ sĩ, một tác phẩm trên giấy thường có giá thấp hơn một bức tranh cùng cỡ. Kích thước cũng là một yếu tố: các tác phẩm lớn hơn có xu hướng đắt hơn.
Yuko Murata, Nơi của ngôi sao, 2021, Sơn dầu trên toan, 10 7/10 × 8 7/10 × 3/5 in | 27.3 × 22 × 1.6 cm
Giai đoạn của nghệ sĩ là một yếu tố quan trọng khác. Các nghệ sĩ ở giai đoạn đầu của sự nghiệp thường sẽ có mức giá thấp hơn so với các nghệ sĩ ở giai đoạn giữa sự nghiệp, những người thường đã cho hiển thị tác phẩm của họ trong khoảng một thập kỷ và đã thu hút được một số sự chú ý của giới truyền thông và được trưng bày ở cấp khu vực hoặc quốc gia. Các nghệ sĩ thành danh hơn có xu hướng đắt hơn; họ thường được trưng bày trên toàn thế giới và có thể là một phần của các bộ sưu tập của các viện. Tương tự như vậy, các phòng trưng bày trẻ hơn ở các khu dân cư giáp ranh nên có nhiều hơn các tác phẩm mới vào nghề so với các phòng trưng bày có không gian ở tầng trệt các khu dân cư lâu đời như Chelsea của New York hoặc Mayfair của London.
Nicholas Campbell, người sáng lập và giám đốc điều hành của Narcissus Arts có trụ sở tại London, một công ty tư vấn chuyên về các tác phẩm có giá dưới 10.000 GBP, khuyên khách hàng của mình nên cân nhắc tính nguyên bản khi họ định giá một tác phẩm. Ông nói: “Thỉnh thoảng lại có thứ gì đó xuất hiện,” và đó là phẩm chất có thể sẽ góp phần tạo nên sức sống của tên tuổi và giá trị của một nghệ sĩ trong bối cảnh văn hóa rộng lớn hơn, từ đó có xu hướng tăng giá.
Khi các nghệ sĩ làm điều gì đó thực sự độc đáo, họ có xu hướng được các nhà phê bình, giám tuyển và các nghệ sĩ đồng nghiệp chú ý. Điều đó có thể bao gồm từ việc mang đến một góc nhìn mới mẻ cho việc thể hiện (những bức chân dung cỡ lớn về cuộc sống người da đen của Kerry James Marshall, được nêu bật trong triển lãm hồi tưởng tại The Met Breuer, chợt nhớ đến) đến đổi mới bằng một chất liệu hoặc kỹ thuật mới (chẳng hạn như các nghệ sĩ làm việc với thực tế ảo hoặc thực tế hỗn hợp). Các cố vấn nghệ thuật như Campbell và Levin sử dụng kiến thức nền về lịch sử nghệ thuật để cố gắng phát hiện những nghệ sĩ đó trước khi họ được biết đến rộng rãi.
Campbell cũng xem xét các điểm dữ liệu hữu hình trong profile của một nghệ sĩ để hiểu rõ hơn về nơi họ đã đến và nơi họ có thể sẽ đến. Ông sẽ xem xét các trường mà nghệ sĩ đã theo học, bất kỳ giải thưởng nào mà cô ấy hoặc anh ấy đã giành được hoặc được đề cử, liệu nghệ sĩ đã có một triển lãm cá nhân hay được giới thiệu trong các triển lãm nhóm tại các viện nổi tiếng, giám tuyển nào theo dõi tác phẩm của họ, và liệu tác phẩm của họ đã được dịch chuyển giữa các triển lãm trong nước hoặc quốc tế hay chưa. “Bạn có thể tìm thấy những người 23 tuổi có bằng Cử nhân, Thạc sĩ, đã tham gia ba triển lãm nhóm hoặc một triển lãm cấp quốc gia và đã nhận được giải thưởng,” Campbell nói. “Điều đó cho thấy có một quá trình thực sự.”
Tất nhiên, không phải mọi nghệ sĩ đều có một profile rõ ràng. Trong trường hợp đó, Campbell khuyên nên xem xét kỹ hơn tác phẩm—quy trình, ý định của nghệ sĩ, những ý tưởng và kỹ thuật. Ông đề cập đến một nghệ sĩ đã triển lãm ở London, người “thực sự đã ghép những [tác phẩm] này lại với nhau trong 40 phút và hiện đang tính phí bốn nghìn đô,” nhưng người này thực sự không thể giải thích tác phẩm cho Campbell khi ông đến thăm xưởng vẽ. Campbell cảm thấy chắc chắn khi nói rằng những tác phẩm đó không chứng minh được cho mức giá của chúng. Ngược lại, ông nói, khách hàng có thể trực cảm được giá trị của tác phẩm đòi hỏi nhiều công sức, phức tạp và chu đáo. Một khía cạnh khác trong công việc của ông là cố gắng giới thiệu khách hàng của mình với các nghệ sĩ, “để họ cảm nhận được những gì đang diễn ra trong đầu nghệ sĩ.”
Davide Mancini Zanchi, Chòm sao, 2023, Hỗn hợp chất liệu trên toan và những viên giấy, 39 2/5 × 43 3/10 in | 100 × 110 cm
Đó cũng là điều mà Levin khuyên, nếu có thể, vì các nghệ sĩ có lẽ là những người có vị trí tốt nhất để giải thích về giá của họ và điều gì khiến tác phẩm này được họ yêu thích hơn tác phẩm khác. Ông nói, một khi bạn đã biết một nghệ sĩ, thì hoàn toàn hợp lý khi đặt câu hỏi, chẳng hạn như tại sao hai tác phẩm có cùng kích thước lại có giá cách nhau bảy nghìn đô. Levin khuyên: “Hãy đặt câu hỏi đó theo cách mà rõ ràng là bạn không tấn công họ, nhưng bạn thực sự tò mò về lý do tại sao” lại tồn tại sự khác biệt về giá. “Mọi người không ngại có những cuộc trò chuyện về tiền bạc như vậy bởi vì họ cảm thấy nó thực sự gây tò mò.”
Vấn đề thời gian cũng vậy. Bowling khuyên bạn nên kiểm tra profile của một nghệ sĩ để thấy sản phẩm đầu ra và sự công nhận nhất quán. “Họ có làm việc hàng năm không?” cô nói. “Hay người này đã không làm gì kể từ năm 2012?” Levin gợi ý nên đợi và xem một nghệ sĩ trưởng thành trong vài năm trước khi mua tác phẩm nào đó, để xem liệu việc sáng tác có tiếp tục phát triển hay không. Ông nói: “Sẽ tốt hơn nếu chi 25.000 USD khi bạn cảm thấy thoải mái hơn một chút với các biến số của thị trường hơn là nắm lấy cơ hội ở mức 10.000 USD.”
Yukinori Yanagi, Nagato70 • I-II, 2021, Sắt đúc, 25 1/5 × 126 × 6 3/10 in | 64 × 320 × 16 cm
Một yếu tố khác cần xem xét là tác phẩm được bán ở đâu. Bowling, người đã làm việc bảy năm tại Andrea Rosen Gallery trước khi tới Phillips, cho biết giá tại phòng trưng bày phụ thuộc vào kích cỡ của tác phẩm, sự thành công của triển lãm gần đây nhất và bất kỳ biến số nào liên quan đến sự nghiệp, chẳng hạn như một triển lãm tại các viện diễn ra gần đây hoặc đề cử giải thưởng. Ngoài ra, các phòng trưng bày cố gắng giữ giá cho các nghệ sĩ của họ theo quỹ đạo tăng ổn định, thay vì chạy theo mức cao và mức thấp của thị trường nghệ thuật rộng lớn hơn như cách đấu giá thường làm. Ngược lại, ước tính đấu giá thường tính đến thị hiếu, sở thích của người mua, cũng như vị trí của thị trường nghệ thuật trong chu kỳ của nó. Cô nói: “Tôi phải suy nghĩ xem nó sẽ thu hút bao nhiêu người, bao nhiêu người đặt giá, sự cạnh tranh đó sẽ đẩy giá lên như thế nào và dựa vào đó để đưa ra phạm vi ước tính của tôi.”
Mặc dù Bowling tự mô tả mình là “người ủng hộ lớn nhất cho hệ thống phòng trưng bày,” cô nói rằng bản chất đơn giản của việc định giá đấu giá có thể là một điểm khởi đầu tuyệt vời cho những nhà sưu tập mới. “Tôi nghĩ có điều gì đó hấp dẫn về môi trường đấu giá,” cô nói. “Đây là phạm vi ước tính, chúng tôi có một cuộc đấu giá và mọi người đấu giá với nhau. Đó là cách đạt được mức giá.”
Yukinori Yanagi, Nagato70 • I-II
Bowling, Campbell và Levin đều nhấn mạnh một điều: Các nhà sưu tập không nên coi nghệ thuật như một khoản đầu tư tài chính. (Điều đó thậm chí, và có lẽ là đặc biệt, đối với những người làm việc trong lĩnh vực dịch vụ tài chính, những người thường trích dẫn các tiêu đề về mức giá hàng triệu đô đạt được khi đấu giá.) Vì hầu hết các tác phẩm nghệ thuật không tăng giá trị, Bowling đề xuất tìm ra ngưỡng rủi ro và mua trong những giới hạn đó. Đối với một nhà sưu tập, đó có thể là 3.000 USD, hoặc đối với người khác là 3 triệu USD. “Hãy tìm ra ngưỡng mà bạn cảm thấy thoải mái với việc thua và đánh cược,” cô khuyên. “Và nếu bạn vượt quá ngưỡng đó, hãy nghiên cứu thêm.”
Levin đi xa hơn. Ông khuyến nghị giả định rằng giá của một tác phẩm của một nghệ sĩ mới sẽ bằng 0 sau 5 năm, chẳng hạn như một bộ đồ ăn sẽ mất gần hết giá trị trong một khung thời gian tương tự. Nếu tác phẩm đó tiêu tốn 5.000 USD hay 1.000 USD một năm, thì nó có giá khoảng 3 USD một ngày. “Món đồ đó có mang lại cho bạn niềm vui 3 USD mỗi ngày không?” ông hỏi. Nếu đúng như vậy, “thì nó xứng đáng với những gì bạn đã trả cho nó.” Và đó, ông nói, là lý do mua nghệ thuật.
“Nếu bạn muốn mua cổ phiếu,” Levin nói, “bạn chỉ cần treo những túi tiền lên tường.”
Nguồn: Artsy
Lược dịch bởi Viet Art View
